Szkło Uranowe – Świecąca Historia
2024-02-04 11:49:00
Szkło Uranowe – Świecąca Historia
Szkło uranowe to fascynujący materiał, który kryje w sobie wiele tajemnic i ciekawostek. Jest to szkło, do którego dodawane są związki uranu, takie jak dwuuranian sodowy (Na₂U₂O₇) lub tlenki uranu, używane jako barwnik. Choć może to brzmieć groźnie, większość tych wyrobów jest całkowicie bezpieczna – zawartość uranu wynosi zazwyczaj 2–3%, choć w XIX wieku osiągano nawet 25%.
Co sprawia, że szkło uranowe jest tak wyjątkowe?
- Świecenie pod światłem UV: Jednym z najbardziej intrygujących aspektów szkła uranowego jest jego zdolność do fluorescencji. Pod wpływem światła ultrafioletowego (np. w świetle czarnej lampy), szkło to zaczyna emitować charakterystyczną, zielonkawą poświatę. To zjawisko uczyniło je szczególnie popularnym wśród kolekcjonerów i miłośników sztuki.
- Nie tylko ozdoba: Choć szkło uranowe wydaje się egzotyczne i dekoracyjne, w XIX i na początku XX wieku było używane do produkcji codziennych przedmiotów. Z tego szkła wykonywano m.in. talerze, kieliszki, wazony, a nawet koraliki. Wyobraź sobie używanie filiżanki, która dosłownie świeci pod odpowiednim światłem!
- Bezpieczne promieniowanie: Mimo że szkło uranowe zawiera uran, większość wyrobów ma na tyle niską zawartość tego pierwiastka, że są uznawane za bezpieczne. Promieniowanie, które emitują, jest bardzo niskie i nie stanowi zagrożenia dla zdrowia. Jednak warto zauważyć, że kolekcjonerzy czasami mierzą poziom promieniowania za pomocą liczników Geigera – nie dla bezpieczeństwa, ale z ciekawości!
- Kolor, który zależy od chemii: Szkło uranowe występuje w różnych odcieniach, od jasnozielonego po żółtawy. Kolor zależy od chemii, w jakiej uran występuje w szkle – najczęściej związki uranu nadają szkłu zieloną barwę, ale czasami można spotkać rzadkie odcienie bursztynowego lub niebieskiego.
- Historia i nostalgia: Produkcja szkła uranowego osiągnęła szczyt popularności w epoce wiktoriańskiej, a później w okresie Art Deco. Jednak po II wojnie światowej zaprzestano jego masowej produkcji, ponieważ uran był potrzebny do celów militarnych i energetycznych. Dziś szkło to jest poszukiwane przez kolekcjonerów, a jego historia budzi fascynację.
Czy wiesz, że?
Szkło uranowe nie zawsze było zielone – pierwotnie dodawano uran, by uzyskać żółte i bursztynowe odcienie. Dopiero fluorescencja sprawiła, że ludzie zaczęli doceniać zieloną poświatę.
Najdroższe egzemplarze mogą osiągać wysokie ceny na aukcjach, szczególnie te z XIX wieku, gdy produkowano szkło o wyższej zawartości uranu.
Czarna lampa to przyjaciel kolekcjonerów – wielu z nich używa jej, by w ciemnościach ujrzeć magiczny blask szkła uranowego.